19
Ekim
2017
Teknokentlerde Kazanç İstisna Şartları BKK ile Belirlendi
4691 Sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu’nun Geçici Madde 2’inci maddesi bölgede gerçekleştirilen faaliyetlerden elde edilen kazançların gelir ve kurumlar vergisinden istisna edilmesine ilişkin hükmü düzenlemektedir. Buna göre; 6676 Sayılı Kanun’un 14’üncü maddesiyle değişen geçici 2’inci maddesinin 1’inci fıkrasında ; “(…) Yönetici şirketlerin bu Kanun uygulaması kapsamında elde ettikleri kazançlar ile Bölgede faaliyet gösteren gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, münhasıran bu Bölgedeki yazılım, tasarım ve AR-GE faaliyetlerinden elde ettikleri kazançları 31/12/2023 tarihine kadar gelir ve kurumlar vergisinden müstesnadır. ” hükmü yer almaktadır.
Yine 4691 Sayılı Kanun’un Geçici 2’inci maddesi ise uygulamaya ilişkin yetkiyi düzenlemekte olup buna göre; bölgede faaliyet gösteren gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin bu kazançlarının gayri maddi hakların satılması, devri veya kiralanmasından elde edilmesi halinde, istisnadan yararlanılmasını, bu hakların ilgili mevzuat çerçevesinde tescil, kayıt veya bildirim şartına bağlamaya, mükellefin gayri maddi hak geliri ve varsa bağlı olduğu grubun satış hasılatına göre tescil şartına bağlı olmaksızın belgelendirme usulüne tabi tutmaya, istisnadan yararlanacak kazancı; bu kazancın elde edilmesine yönelik faaliyetler kapsamında gerçekleştirilen nitelikli harcamaların toplam harcamalara oranına isabet eden kısmı ile sınırlandırmaya, bu oranı toplam harcama tutarını aşmamak üzere yüzde 30’una kadar artırımlı uygulatmaya, nitelikli ve toplam harcamaları tanımlamaya Bakanlar Kurulu, bu kapsamda uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı ile Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı yetkili kılınmıştır.
Ayrıca teknokentlerde uygulanacak muafiyet ve istisnalar ise 10 Ağustos 2016 tarihinde yayımlanan Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Uygulama Yönetmeliği’nin 35’inci maddesinde açıklanmıştır. Buna göre 35’inci maddenin 1’inci fıkrasının (b) bendinde; Bölgede faaliyet gösteren gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, münhasıran bu Bölgedeki yazılım, tasarım veya Ar-Ge faaliyetlerinden elde ettikleri kazançları 31 Aralık 2023 tarihine kadar gelir ve kurumlar vergisinden müstesna olduğu belirtilmiştir. Aynı bentte bu istisnanın uygulanabilmesi için mükelleflerin bağlı bulundukları vergi dairesine başvuruda bulunacakları ve bu başvuruya, yönetici şirketten alınacak olan vergi mükellefinin Bölgede yer aldığını ve mükellefin faaliyet alanlarını gösteren belgeler de ekleneceği belirtilmiştir. Ancak istisna kazançların hangi şartlarda oluşacağı ve hangi esasa göre belirleneceği bugüne kadar ayrıntılı olarak belirtilmemişti. Aynı fıkranın (d) bendinde ise Bölge içerisinde faaliyette bulunan gelir veya kurumlar vergisi mükellefleri, yazılım, tasarım veya Ar-Ge faaliyetleri dolayısıyla 4691 sayılı Kanun’da yer alan vergisel teşviklerden bütün halinde yararlanabilecekleri, bu durumda aynı yazılım veya Ar-Ge veya tasarım projesi için 13/6/2006 tarihli ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu, 31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ile 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun’da yer alan vergisel teşviklerden ayrıca yararlanamayacakları açıklanmıştır.
Yukarıda da belirttiğimiz üzere 4691 Sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu’nun geçici 2’inci maddesi gelir ve kurumlar vergisi istisnalarını düzenlerken, söz konusu maddenin ikinci fıkrasında verilen yetkilerden Bakanlıklar istisnaya ilişkin usul ve esaslara ilişkin yetkilerini yönetmelik ile kullanırken bugüne kadar Bakanlar Kurulu istisna kazancın tespitine ilişkin yetkisini kullanmamıştı.
Söz konusu yetki 19 Ekim 2017 tarihli ve 30215 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2017/10821 sayılı Karar ile Bakanlar Kurulu tarafından kullanılmış ve istisnaya ilişkin bir takım belirlemeler yapılmıştır.
Gayri Maddi Haklara İlişkin Satış Kazancı İstisnası için Patent veya Eşdeğer Belgelere Bağlanma Şartı
Buna göre; gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin Teknokentlerde 4691 Sayılı Kanun’un Geçici 2’inci maddesinde yer alan istisna hükmü kapsamına giren bir kazanç elde eden gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin bu kazançlarının gayri maddi hakların satışı, devri veya kiralanmasından elde edilmesi halinde söz konusu gayri maddi haklardan kaynaklanan kazançlar dolayısıyla istisnadan yararlanılabilmesi için bu hakların niteliğine göre ilgili mevzuat çerçevesinde tescile veya kayda yetkili kuruma başvurularak patent veya fonksiyonel olarak patente eşdeğer belgelere bağlanması şartı getirilmiştir.
BKK’ya göre gayrimaddi hakkın bağlanması gereken patent dışındaki fonksiyonel olarak patente eşdeğer belgeler aşağıdaki gibidir.
- Faydalı model belgesi,
- Tasarım tescil belgesi
- Telif hakkı tescil belgesi,
- Entegre devre topografyası tescil belgesi,
- Yeni bitki çeşitlerine ait ıslahçı hakkı tescil belgesi ve
- Benzeri belgeler
Teknokent’te faaliyette bulunan gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin bölge dışından sipariş üzerine yürüttükleri faaliyetlerden elde edilen kazançlar, diğer bir ifadeyle teknokent’teki şirket adına gayrimaddi hak doğurmayan faaliyetlerden elde edilen kazançlar istisna kapsamında değerlendirilmeyecektir.
Bölgedeki telif hakkı tescil belgesine bağlanan yazılımlardan elde edilen kazançlar için gelir ve kurumlar vergisi istisnasından yararlanılabilecektir.
Patent veya Fonksiyonel Olarak Patente Eşdeğer Belgenin Aranmayacağı Durumlar
2017/10821 Sayılı Bakanlar Kuru Kararı’nın 1’inci maddesinin 5’inci bendi uyarınca bölgede yürütülen faaliyetlerden elde edilen kazançların gelir veya kurumlar vergisi istisnasından yararlanabilmesi için belgelendirme şartının aranmayacağı durumlarda aşağıdaki hususların yerine getirilmiş olması gerekir.
- Son beş hesap döneminin ortalaması dikkate alınmak suretiyle gayri maddi haklardan elde edilen yıllık brüt gelirleri 30 milyon TL ve
- Dahil olduğu şirketler grubunun (herhangi bir gruba dahil değilse kendisinin) yıllık netsatış hasılatı toplamının 200 milyon TL tutarını
aşmaması gerekmektedir.
Yukarıdaki limitlerin her ikisinin de birlikte aşılmadığı durumda, teknokent’teki gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin Ar-GE faaliyetlerine yönelik patentlenebilirlik kriterlerini taşıyan gayri maddi haklardan ve ilgili mevzuat kapsamında aranan şartları haiz tasarım faaliyetlerinden doğan gayri maddi haklardan elde ettikleri kazançları, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından alınan proje bitirme belgesine dayanılarak istisnadan yararlandırılır. Bu durumda patent veya fonksiyonel olarak patente eşdeğer bir başka belge aranmaz. Proje bitirme belgesine ilişkin hususların belirlenme yetkisi Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na verilmiş olup bunu için Bakanlığın ikincil mevzuat çıkarması gerekmektedir.
Dolayısıyla teknokent’te faaliyette bulunan gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin gayrimaddi hak satış, devir veya kiralanması nedeniyle elde edeceği kazançlarda BKK ile ciddi takip ve sınırlandırma getirildiği söylenebilir. Yukarıda belirtilen kazanç ve net satış tutarını aşan mükelleflerin muhakkak surette istisnadan yararlanabilmesi için patent veya fonksiyonel olarak patente eşdeğer bir belgeye bağlaması gerekmektedir.
Belgelendirilen Gayri Maddi Haklardan Kaynaklanan Kazançlardan İstisna Kazancın Belirlenmesi
Belgelendirilen gayri maddi haklardan kaynaklanan kazançlardan istisna kazanç, İstisna kazanç = Gayri Maddi Haklardan Elde edilen Kazanç x ( Nitelikli Harcamalar / Toplam Harcamalar) yöntemi ile belirlenecektir.
Nitelikli Harcamalar ise aşağıdaki şekilde belirlenecektir.
Faiz giderleri, ve bina maliyetleri gibi yürütülen yazılım, tasarım ve Ar-Ge faaliyeti ile doğrudan ilişkisi olmayan her türlü harcama hem nitelikli harcama hem de toplam harcama hesabı dışında tutulur.
Nitelikli Harcama ve Toplam Harcama’ya dâhil olan ve olmayan harcamalar aşağıdaki tablodaki gibidir.
Yine teknokent’te bulunan başka bir şirket ile devir, birleşme veya bölünme işlemi halinde devralınan, birleşilen veya bölünen kurum tarafından daha önce bu bölgelerde yapılmış olan nitelikli harcamalar da aynı muameleye tabi tutulabilir.
Nitelikli harcamalar toplam harcamaları geçmemek üzere % 30 artırılabilir. Bu sınırlandırmanın tam olarak neden getirildiği ise açık değildir.
BKK’nın yürürlük tarihi ise bu kararın yayım tarihinden sonra bölgede başlatılacak projelerden elde edilen kazançlara uygulanacaktır. Bununla birlikte BKK’nın yayım tarihi öncesi başlayan projelerden 30 Haziran 2021 tarihinden sonra elde edilen kazançlara uygulanabilecektir. Bu nedenle mevcut yürütülen projeler söz konusu bu BKK ile belirlenen kriterlerden etkilenmeyecektir.
Sorumlu Vergicilik Bakışıyla…
4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu ile kurulan teknokentler ülke gelişimine önemi destek vermekte ve bu nedenle ülkedeki know-how oluşması ve ülkenin daha da gelişmesi için bu bölgelerdeki faaliyetler vergi ve diğer bazı destek unsurları ile desteklenmektedir.
Bugüne kadar baktığımızda teknokentlerde ilgili Kanun’un geçici 2’inci maddesi ile 2023 yılına kadar gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri için kazanç istisnası getirilmiş ve bu istisna Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından 2016 yılında yayımlanan Yönetmelik ile yürütülmüştür. 7033 sayılı Kanun’un 64’üncü maddesiyle 4691 Sayılı Kanun’un Geçici 2’inci maddesine eklenen ikinci fıkra ile BKK’verilen yetki kullanılmış ve çıkarılan ve ayrıntısı yukarıda belirtilen BKK ile teknokent’te elde edilen gayrimaddi hak kazanç istisnası uygulaması için bir takım belgelendirme ve hesaplama kriterleri getirilmiştir. Ancak bu kriterler mevcut projeleri 2021 yılına kadar etkilemeyecek olup 19 Ekim 2017 tarihinden sonra başlatılacak projelerde ise bu kriterlere uyum zorunluluğu başlayacaktır. Dolayısıyla teknokent’te faaliyette bulunan mükelleflerin mevcut vergi avantajlarını elde etmedeki gayret ve prosedürlerin artışını dikkate aldıklarında aynı mükelleflerin Ar-Ge merkezi bulunan şirket olmaları durumuna göre bir avantaj/dezavantaj kıyaslamasına girecekleri kaçınılmaz. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||